![]()
امام حسين عليه السلام و تقدير از معلم
بدون ترديد هر انساني فطرتاً دوست دارد تا از خدمتگزار خود تقدير كند و چه خدمتي بالاتر از آموزش علم و دانش به انسان مي تواند باشد. در آموزه هاي ديني ما براي تقدير از معلم سفارشهاي زيادي شده است و در سيره پيشوايان معصوم عليهم السلام اين امر مرسوم و مسلّم بوده است. ابن شهرآشوب در حالات امام حسين عليه السلام مي نويسد:
در مدينه معلمي به نام عبد الرحمن سلمي به يكي از فرزندان امام حسين عليه السلام سوره حمد را آموخت. هنگامي كه فرزند گرامي حضرت آن را در نزد وي قرائت كرد، امام بسيار خوشحال شد و معلم را دعوت كرد و به عنوان تقدير و تشكر هزار دينار و هزار حلّه به او پاداش داد. وقتي امام حسين عليه السلام به خاطر اين پاداش زياد، مورد اعتراض قرار گرفت، فرمود: "وَاَيْنَ يَقَعُ هذا مِنْ عَطائِهِ يَعْنِي تَعْلِيمِهِ؛ اين پاداش من كجا و عطاي او، يعني آموزش سوره حمد كجا!" آن گاه امام حسين عليه السلام اين ابيات را يادآور شد كه:
اِذا جادَتِ الدُّنْيا عَلَيْكَ فَجُدْ بِها
عَلَي النَّاسِ طُرّاً قَبْلَ اَنْ تَتَفَلَّتْ
فَلَا الْجُودُ يُفْنيها اِذا هِيَ اَقْبَلَتْ
وَلاَالْبُخْلُ يُبْقيها اِذا ما تَوَلَّتْ(5)
يعني زماني كه دنيا چيزي بر تو ببخشد، تو نيز دست عطايت را بر همه مردم بگشا، قبل از آنكه از دست تو برود! نه بخشش آن را از بين مي برد، اگر به تو رو آرد و نه بخل آن را نگه مي دارد، اگر دنيا به آن پشت كند.
منزلت معلم
از منظر روايات اهل بيت عليهم السلام براي مقام معلمي ارزش بسياري قرار داده شده است؛ چرا كه او روح و جان افراد را پرورش داده، به سوي رشد و ترقي و تعالي مي برد. وقتي به اسكندر ذو القرنين گفتند: پدرت را بيشتر دوست داري اي معلمت را به او پاسخ داد: "معلم را؛ زيرا او مايه زندگي جاويدان من است؛ امّا پدرم فقط زندگي موقتي ام را موجب شده است."
حضرت سيد الشهداءعليه السلام در يكي از رهنمودهاي حياتبخش خويش فرمود: "مَنْ دَعا عَبْداً مِنْ ظَلالَةٍ اِلي مَعْرِفَةِ حَقٍّ فَاَجابَهُ كانَ لَهُ الْاَجْرِ كَعِتْقِ نَسَمَةٍ؛(6) هر كس انساني را از گمراهي به سوي شناخت حق و حقيقت راهنمايي كند و او نيز پاسخ مثبت دهد، به اندازه آزادي يك بنده پاداش خواهد داشت."
امام حسين عليه السلام در اين زمينه به مردي كه در محضرش بود، چنين فرمود: "كدام يك از دو كار را بيشتر دوست داري: مرد ستمگر مي خواهد فرد ناتواني را به قتل برساند و تو او را ياري مي كني و از دست ظالم نجات مي دهي و يا اينكه فرد دگرانديشي كه اعتقادات فاسد دارد و مي خواهد يكي از شيعيان ما را كه توانايي دفاع فكري و عقيدتي از باورهاي خود ندارد، گمراه كند و تو دري از علم و معرفت به روي او مي گشايي و آن مستضعف فكري را ياري مي كني و در مقابل هجوم فرهنگي و عقيدتي تجهيزش مي نمايي و او با دلايل محكم و منطقي بر دشمن عقيدتي خود پيروز مي شود؟"
آن گاه در ادامه فرمود: "اين ناتوان فكري را ياري كردن افضل است؛ چرا كه خداوند متعال فرموده: "وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا"؛(7) "هر كس فردي را زنده كند، مثل اين است كه تمام مردم را زنده كرده است." يعني اينكه از كفر به سوي ايمان راهنمايي و ارشادش نمايد." (8)
ويژگيهاي معلمان شايسته
در مطالب گذشته رواياتي در مقام و منزلت معلمان شايسته بيان شد. در خاتمه، به برخي از شرايط آنان نيز اشاره مي شود:
1. اخلاص
امام صادق عليه السلام فرمود: "الْمُعَلِّمُ لا يُعَلِّمُ بِالْاَجْرِ وَيَقْبَلُ الْحَدِيَّةَ اِذا اُهْدِيَ اِلَيْهِ؛(19) معلم به خاطر مزد درس نمي دهد، [بلكه براي خدا و با خلوص نيت آموزش مي دهد] و هرگاه هديه اي برايش دادند، آن را مي پذيرد."
2. عدالت ميان شاگردان
پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله دورترين مردم از خداوند را دو گروه معرفي نمود و در توضيح گروه دوم فرمود: "وَمُعَلِّمُ الصِّبْيانِ لا يُواسي بَيْنَهُمْ وَلا يُراقِبُ اللَّهُ فِي الْيَتيمِ؛(20) و معلمي است كه به كودكان آموزش مي دهد، امّا در ميان آنان به عدالت رفتار نمي كند و در مورد يتيم، خدا را در نظر نمي گيرد."
3. تواضع براي شاگردان
علي عليه السلام فرمود: "مَنْ تَواضَعَ لِلْمُتَعَلِّمينَ وَذَلَّ لِلْعُلَماءِ سادَ بِعِلْمِهِ؛(21) هر معلمي كه بر شاگردانش تواضع و فروتني كند و در برابر دانشمندان خود را كوچك و پايين دست به حساب آورد، علم و دانش او گسترش يافته، به مقامات عاليه دست مي يابد."
4. عمل به گفته هاي خود
رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: "در روز قيامت دانشمندان [و معلمان ] بد را مي آورند و به آتش جهنم مي اندازند. يكي از آنان [از شدت عذاب ] در داخل آتش به دور خود مي چرخد، همان گونه كه الاغ به دور آسياب مي گردد. كساني كه از او علم آموخته اند و نجات يافته اند، به او مي گويند: واي بر تو! ما راه راست را از تو آموختيم و هدايت شديم. چرا تو اين گونه اي؟ او پاسخ مي دهد: من نسبت به آنچه به شما مي آموختم و شما را از آن نهي مي كردم، مخالفت كردم." (22)
منبع : سايت موعود http://www.mouood.org/
تبادل
لینک هوشمند
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: